Sitja
Dizionario Old Norse - sitja
Significato della parola Old Norse "sitja"
Come definito dal dizionario Old Norse to English di Cleasby & Vigfusson:
La parola Old Norse sitja può significare:sitja
- sitja
- pres. sit; pret. sat, sazt, sat, pl. sátu; subj. sæti; imperat. sit, sittú; part. setinn; with the neg. suff. sit-k-a, I sit not, Hkv. 2. 34: [Ulf. sitan = καθησθαι; A. S. sittan; Engl. sit; Germ. sitzen; Swed. sitta; Dan. sidde; Lat. sedere; Gr. ἔδος, ἔζεσθαι]:—to sit; S. á haugi. Vsp. 34, Þkv. 6, Skm. 11; þeir sátu á vellinum, Nj. 114; þar sem búarnir sitja, 110, Grág. i. 4; konungr sat á hesti, FmS. x. 255, 408; hann sat it næsta honum, Nj. 2; ganga til matar, ok sátu þeir um hríð, Eg. 483; svá vildi hverr maðr sitja ok standa sem hann bauð, … ok var rétt at segja at hann væri bæði konungr ok biskup yfir landinu, BS. i. 67; S. fyrir, to be on the spot, Hm. 1: in greetings, sit heill! sitið heilir, ‘sit hale,’ be seated and welcome, FmS. x. 201, Ísl. ii. 438; nú sittú heill, Sighvat (Ó. H. in a verse); seggi biðr hann S. í frið, Skíða R. 28; S. at mat, to sit at meat, FmS. x. 378; S. at sumbli, LS. 10; S. at tafli, to sit at chess, Ísl. ii. 359; S. at fé, S. at nautum, to tend sheep, neat-cattle, Boll. 336, Eg. 714, Sturl. i. 77; S. at málum, to sit over a case, debate it, Ld. 18; S. á stefnu, to be in the chair at a meeting, Ó. H. 85: S. upp, to sit up, sit erect; þeir létu hann S. upp í hauginum, Nj. 118: to sit at table, Jökull sat upp ok orti vísu, Ó. H. 191; gékk konungrinn at sjá þá er upp sátu, who sate at table, GrEg. 43; Eyvindr hafði mest forráð at veizlunni, ok sat ekki upp, Orkn. 246; þeim sinnum er jarl sat upp (uppi Ed.) mataðisk sveinninn með honuni, FmS. ix. 245: S. úti, to sit outside (at night), of wizards (úti-seta), Vsp. 21, Orkn. 234, 246; þat er úbóta-verk at S. úti, n. G. l. i. 350; svá segja menn at Gunnhildr, fóstra Hákonar, léti S. úti til sigrs honum … en Þórdís skeggja er sú kona kölluð sem sagt er at úti sæti, FmS. vii. 275.
- sitja
- 2. with prepp.; sitja á svikræðum, svikum við e-n, to plot against, FmS. i. 263, ii. 34; sitja á sér, to control, constrain oneself; Hallgerðr sat mjök á sér um vetrinn, Nj. 25; hann gat ekki á sér setið, he could not keep quiet:—S. fyrir e-u, to be exposed to, to have to stand the brunt of; S. fyrir ámæli, hættu, afar-kostum, Nj. 71, FmS. v. 71, vii. 125; S. fyrir svörum, to stand questions, be the spokesman, iv. 274, vi. 13, Ölk. 36, Band. 12; S. fyrir málum, to lead a discussion, FmS. ix. 98; S. fyrir e-m, to sit in ambush (fyrir-sát), Nj. 94, 107. Ld. 218: ellipt., Nj. 94, Eg. 577, 743:—S. hjá, to sit by:—S. til e-s, to watch for; er þar til at sitja, Nj. 103:—S. um e-t, to watch for an opportunity; þeir sátu um at rengja, 242; er ætíð sátu um þat at spilla friðinum, Magn. 464: to plot against, S. um sæmd e-s, FmS. v. 273; hann sitr um ríki hans, 293; S. um líf e-s, to seek one’s life, Ld. 40, FmS. i. 223; S. um e-n, to waylay, Landn. 287, Nj. 131:—S. undir, to sit under one, keep him on one’s knees; S. undir barni, sittu undir mér! S. undir lestri, to ‘sit under’ a preaching; S. undir hlyðni, to be subject to, SkS. 476 B:—S. yfir e-u, to sit over a thing; S. yfir drykkju, Eg. 6; S. yfir sjúkum manni, to sit up with a sick person, FmS. vii. 166, x. 250; esp. with a woman in labour, iv. 32, viii. 8 (yfirsetu-kona = a midwife); also, sitja yfir málum manna, to attend to (as judge), Ó. H. 86, FmS. vii. 60, Nj. 189; ekki er nú tóm at S. yfir kvæðum, to listen to songs, Ísl. ii. 235; S. yfir varningi sínum, to sit over one’s wares, SkS. 28: to superintend, FmS. viii. 5 (Fb. ii. 533): sitja yfir e-u, to take possession of what belongs to another person; at úvinir mínir siti eigi yfir mínu, Ísl. ii. 146, 224; þeir menn hafa setið yfir eignum várum ok ættleifð, FmS. i. 223; sitr nú yfir fé því Atli inn skammi, Eg. 468; hann sat yfir virðingu allra höfðingja, Nj. 173; S. yfir hlut e-s, 89, Ld. 66, Eg. 512: S. yfir skörðum hlut, to suffer a loss of right, Ld. 266.
- sitja
- II. to abide, stay, sojourn; sitja heima, to stay at home; sitr Gunnarr nú heima nokkuta hríð, Nj. 106; S. heima sem dóttir (heima-sæta); S. heima sem mær til kosta, SamS. S. 6; sat hann þar hálfan mánuð, Nj. 106; þat var engi siðr at S. lengr en þrjár nætr at kynni, Eg. 698; viku var at boðinu setið, Ld. 200; í slíkum fagnaði sem þeir sátu, FmS. x. 260; hann sat at Gufuskálum inn þriðja vetr, Eg. 592; setið hefir þú svá nær, at þú mættir hafa hefnt þessa, Nj. 178; sátu þingmenn Runólfs í hverju húsi, BS. i. 20; S. kyrr, to remain quiet, stay at home, Grág. i. 163; S. í festum, of a betrothed woman between the espousals and the wedding, Nj. 4: to reside, Haraldr konungr sat optast á Rogalandi, Eg. 367, Nj. 268, FmS. i. 23, VeR. 60: S. at löndum, to reign, HkR. ii. 3; S. at búum sínum, FS. 12; sitja búðsetu, to live in a booth, Grág. i. 187, ii. 71; S. strandsetri, to live on the coast(fishing), i. 263, 290; S. slímu-setri, to hang on to a place, living upon other people, Gþl. 200, n. G. l. i. 70; þér munut þurrt hafa um setið allar vitundir, had no part nor knowledge of it, Sturl. iii. 261: to stay, answer not to a call, Grág. i. 447; nú sitr einn hverr lengr niðri, n. G. l. i. 40; S. um stefnu, 344; ef hann sitr svá þrjá vetr at hann geldr eigi tíund sína rétta, K. Á. 94; S. hjá e-u, to be neutral, take no part; hann hafði áðr setið hj;á málum þessum, Lv. 9, Ísl. ii. 267, Nj. 84, 97; þú lætr þá menn S. hjá kyrra, remain undisturbed, Ld. 258; S. hjá fé, to tend sheep.
- sitja
- 2. a fishing term, to sit fishing on a mið, q. v.; á þær vastir er hann var vanr at S. ok draga flata fiska … þeir váru komnir svá langt út, at hætt var at S. útarr fyrir Miðgarðs-ormi, Edda 35.
- sitja
- 3. to tarry; görði liðinu leitt at sitja, FmS. x. 344; S. veðr-fastr, to lie weather-bound, Eg. 482; S. í díblissu, to sit in a dungeon, FmS. ix. 219; S. kyrr, Grág. i. 163; S. fyrir, to remain sitting, FmS. v. 66; sitja til járns, to sit preparing for the ordeal, 308, 311; S. fyrir ádrykkju e-s, to be one’s cup-mate, Eg. 253.
- sitja
- III. with acc.; sitju e-t ór hendi sér, to ‘sit a thing out of one’s hands,’ let it slip through idleness, FmS. v. 276: mod., S. e-t af sér, id.; skulut ér ekki sitja byri því heldr, miss a fair wind, vi. 358; þegjandi sitr þetta Þórir jarl á Mæri, Orkn. (in a verse); hafði annat bréf komit til Lopts á sama sumri, ok sat hann bæði (acc.), he ‘sate it off,’ i. e. did not answer to the call, BS. i. 726; (so in mod. usage, S. e-n af stokki, to ‘sit him off,’ wait till he is gone;) sátu margir af sínum hestum, many ‘sate off’ dismounted from, their horses, FmS. vi. 211; sitja rétti sínum, to remain inactive until one’s right is prescribed, Grág. ii. 91, K. Þ. K. 26.
- sitja
- 2. sitja vel (ílla) jörð, to keep one’s estate in good (bad) order; sal hann þann bæ vel, BrandkR. 57; þessi jörð er vel setin; sátu þessir allir brullaup sitt í Gautavík, Vígl. 33; S. launþing, to hold a secret meeting, FmS. xi. 219.
- sitja
- 3. sitja e-t, to put up with an injury; eigi mundu þeir þvilíka skömm eðr hneisu setið hafa, Ísl. ii. 338; þykkisk hann þá lengr hafa setið Sveini þann hlut er hann mundi eigi öðrum þola, FmS. xi. 62; menn munu þat eigi S. þér, ef þú meiðir fé manna, Glúm. 342; S. mönnum slíkar hneisur, Ld. 278; S. mönnum skammir ok skapraunir, FmS. ii. 14; S. e-m frýju, HkR. iii. 397; er slíkt engum manni sitjanda (gerund.), ‘tis not to be endured from any man, Korm. 162.
- sitja
- 4. to cut one off from; fyrr munu þér svelta í hel, enn þér sitið oss mat, FmS. vi. 152; hugðusk þeir Sveinn at S. honum vatn, x. 407; ok mundi svá ætla at S. þeim mat þar í Eyjunum, Orkn. 410.
- sitja
- IV. reflex. in recipR. sense; þeir skulu svá nær sitjask (sit so near one another) at hvárir-tveggi nemi orð annarra, Grág. i. 69; er mér lítið um at hætta til lengr at þit sitisk svá nær, Ld. 158.
- sitja
- 2. part., nú mun eigi mega sitjanda hlut í eiga, there is no time to rest, Nj. 110.
Possibile iscrizione runica in Fuþark recente:ᛋᛁᛏᛁᛅ
Le rune Fuþark recenti sono state utilizzate dal 8° al 12° secolo in Scandinavia e nei loro insediamenti all'estero
Abbreviazioni usate:
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- Dan.
- Danish.
- Engl.
- English.
- f.
- feminine.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- Gr.
- Greek.
- imperat.
- imperative.
- l.
- line.
- L.
- Linnæus.
- Lat.
- Latin.
- m.
- masculine.
- n.
- neuter.
- neg.
- negative.
- part.
- participle.
- pl.
- plural.
- pres.
- present.
- pret.
- preterite.
- R.
- Rimur.
- S.
- Saga.
- subj.
- subjunctive.
- uff.
- suffix.
- Swed.
- Swedish.
- Ulf.
- Ulfilas.
- v.
- vide.
- ellipt.
- elliptical, elliptically.
- esp.
- especially.
- s. v.
- sub voce.
- q. v.
- quod vide.
- acc.
- accusative.
- i. e.
- id est.
- mod.
- modern.
- pr.
- proper, properly.
- recipr.
- reciprocally.
- reflex.
- retlexive.
Opere & Autori citati:
- Boll.
- Bolla-þáttr. (D. V.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Greg.
- Gregory. (F. II.)
- Hkv.
- Helga-kviða Hundingsbana. (A. II.)
- Hm.
- Hává-mál. (A. I.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- Ls.
- Loka-senna. (A. I.)
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Orkn.
- Orkneyinga Saga. (E. II.)
- Ó. H.
- Ólafs Saga Helga. (E. I.)
- Skm.
- Skírnis-mál. (A. I.)
- Sturl.
- Sturlunga Saga. (D. I.)
- Vsp.
- Völuspá. (A. I.)
- Þkv.
- Þryms-kviða. (A. I.)
- Band.
- Banda-manna Saga. (D. II.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Landn.
- Landnáma. (D. I.)
- Magn.
- Magnús Saga jarls. (E. II.)
- Sks.
- Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
- Ölk.
- Ölkofra-þáttr. (D. II.)
- Fs.
- Forn-sögur. (D. II.)
- Gþl.
- Gulaþings-lög. (B. II.)
- Hkr.
- Heimskringla. (E. I.)
- K. Á.
- Kristinn-réttr Árna biskups. (B. III.)
- Lv.
- Ljósvetninga Saga. (D. II.)
- Ver.
- Veraldar Saga. (E. II.)
- Edda
- Edda. (C. I.)
- K. Þ. K.
- Kristinn-réttr Þorláks ok Ketils = Kristinna-laga-þáttr. (B. I.)
- Brandkr.
- Brandkrossa-þáttr. (D. V.)
- Vígl.
- Víglundar Saga. (D. V.)
- Glúm.
- Víga-Glúms Saga. (D. II.)
- Korm.
- Kormaks Saga. (D. II.)