Helga

Norrøn Ordbok - helga

Betydning av det norrøne ordet "helga"

Som definert av Cleasby & Vigfusson norrøn-engelsk ordbok:

Det norrøne ordet helga kan bety:helga

helga
að, hælga, a Norse form, Bret. 34, 96, [heilagr], to make holy, hallow, sanctify:
helga
I. a law term, to appropriate land or the like, by performing some sacred rites: komit hefi ek nú eldi á Þverárland ok er helgat landit Einari syni mínum, Glúm. 391; hann skaut yfir ana með tundr-öru ok helgaði sér svá landit fyrir vestan, Landn. 193; hann gerði eld mikinn við hvern vatns-ós ok helgaði sér svá allt hérað, 207; svá helguðu þeir sér allan Öxarfjörð, 234 (interesting): to adjudicate to one, hét hann því at h. Þór allt landnám sitt ok kenna við hann, Landn. 97; hann görði þar hof mikit ok helgaði Þór (dat.), id.; Ásbjörn helgaði landnám sitt Þór ok kallaði Þórs-mörk, 280: hence in mod. usage, helga sér e-ð, to prove a thing to be one’s own, make one’s right to a thing good, e. g. hann skal hafa það ef hann getr helgað sér það, he shall have it if he can prove it to be his, e. g. m. n. er fundinn, … réttr eigandi má helga sér og vitja, Þjóðólfr, passim of property lost and found.
helga
β. helga sik, to clear oneself of a charge; þóat hinn helgi sik með heimiliskviðar-vitni, n. G. L. ii. 69.
helga
γ. helga þing, h. leið to proclaim solemnly the sanctity of a meeting, fixing the pale or bounds (þinghelgi, q. v.); goði sá er þinghelgi á, hann skal þar þing helga enn fyrsta aptan, Grág. i. 100; með þessum orðum ok þingmörkum helguðu langfeðgar hans alþingi, Landn. (App.) 335; Glúmr átti ok at helga haustþing, Glúm. 394; hann sendi Þórð at helga Þverár-leið, SturL. iii. 169; leið skal svá h. jafnt sem þing; á leið helgaðri, Grág. i. 122, Band.
helga
2. of a person (in acc.), to proclaim a person’s inviolability; ek helgaða þik á Þingskálaþingi, Nj. 99 (of an outlawed person); hann keypti at Þormóði, at hann helgaði Örn, Landn. 288, i. e. to make out that an outlaw had been slain within a bowshot (örskots-helgi), he being inviolable (heilagr) within that distance.
helga
3. in mod. usage, to protect by law; helga varp, æðarfugl, etc., = friða, q. v.
helga
II. eccL. to hallow, sanctify; helga þú þá í þínum sannleika, John xvii. 17; fyrir þá helga eg sjálfan mig, svo að þeir sé og helgaðir í sannleikanum, 19, Ephes. v. 26, 1 Thess. v. 23, Hebr. xiii. 12, 1 Pet. iii. 15; meðal þeirra sem helgaðir verða, Acts xx. 32; helgat fyrir Heilagan Anda, Rom. xv. 16; þér eruð helgaðir, þér eruð réttlátir, 1 Cor. vi. 11, passim; hvort er meira? gullit eða musterit hvert er helgar gullit, … eða altarið það sem offrit helgar? Matth. xxiii. 17, 19.
helga
III. reflex. to be sanctified, Hom. 96, Fms. iv. 111; helgisk og styrkisk þessar hendr, Fms. v.ii. 26.

Mulig runeinnskrift i yngre futhark:ᚼᛁᛚᚴᛅ
Yngre futhark-runer ble brukt fra 8. til 12. århundre i Skandinavia og deres oversjøiske bosetninger

Forkortelser brukt:

dat.
dative.
e. g.
exempli gratia.
id.
idem, referring to the passage quoted or to the translation
m.
masculine.
mod.
modern.
n.
neuter.
L.
Linnæus.
l.
line.
q. v.
quod vide.
v.
vide.
acc.
accusative.
i. e.
id est.
etc.
et cetera.
eccl.
ecclesiastical.
s. v.
sub voce.
reflex.
retlexive.

Siterte verk og forfattere:

Bret.
Breta Sögur. (G. I.)
Glúm.
Víga-Glúms Saga. (D. II.)
Landn.
Landnáma. (D. I.)
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
Band.
Banda-manna Saga. (D. II.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
Sturl.
Sturlunga Saga. (D. I.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Hom.
Homiliu-bók. (F. II.)
➞ Se alle verk sitert i ordboken

Back