NJÓTA

Gammelnorsk ordbokoppføring

NJÓTA

Gammelnorsk ordbokoppføring

Definisjoner

1 NJÓTA

pres. nýt; pret. naut, nauzt, naut, pl. nutu; subj. nyti; imperat. njót: [Ulf. niûtan and ga-niutan = ἀγρεύεν, συλλαμβάνειν, but also = ὀνίνασθαι, Philem. 20; as also nuta = ἁλιεύς, ὁ ζωγρων; it may be that net, nót (= a net) are derived from the same root, and that the primitive sense of this word was to catch, hunt, whence metaph. to use, enjoy; A. S. niotan; O. H. G. niozan; Germ. nützen, geniessen; Dan. nyde.]

2 NJÓTA

B. To use, enjoy, with gen.; neyta eðr njóta vættis, Nj. 238, Grág. ii. 79; njóta yndis, Vsp. 63; ættir jóku, aldrs nutu, Rm. 37, Fs. 39; vel keypts litar hefi ek vel notið, Hm. 107; nýtr manngi nás, 70; knáka ek þess njóta, Am. 52; njóta Guðs miskunnar, Hom. 43, O. H. L. 88; skal hann n. draums síns, he shall enjoy his dream undisturbed, Nj. 94; ef hann hefði eigi notið hans ráða ok vizku, Fb. ii. 80; njóti sá er nam, Hm. 165; njóttú ef þú namt, Sdm.; niout kubls! see kuml; njóttú heill handa, blessed be thy hands! an exclamation, Nj. 60, Gísl. 87; svá njóta ek trú minnar, at …, upon my faith! upon my word! Edda i. 130.

3 NJÓTA

II. to derive benefit from or through the virtue of another person; Sigríðr. kona þin, er þess van at þit njótið hennar bæði nú ok síðarr, Fms. ii. 18; naut hann drottningar at því, v. 348; Egils nauztú at því föður þíns, Ísl. ii. 215; at hann mundi njóta föður sins en gjalda, Gísl. 73; heldr geldr Leifr Þrándar en nýtr frá mér, Fms. ii. 116 (see gjalda II. 2):—to get advantage from, nauztú nú þess (it saved thee, helped thee) at ek var eigi við búinn, Nj. 58; vér skulum þess n. at vér erum fleiri, 64; n. liðsmunar, to avail oneself of one’s greater strength:—n. e-s við, to receive help at one’s hands; fyrir löngu værir þú af lífi tekinn ef eigi nytir þú vár við, Fb. ii. 130; því at þér nutuð mín við, Ó. H. 136; mun ek yðar þurfa við at n. ef ek fæ rétt af, Nj. 6:—n. af e-u, to consume; naut vóru ærin nutum af stórum, Am. 92.

4 NJÓTA

2. impers., þess naut mjök við í Þrándheimi (it availed much) at menn áttu þar mikil forn korn, Ó. H. 102; naut at því mest forellris, Fms. viii. 11: in the phrase, það nýtr sólar, the sun is seen; ekki nýtr þar sólar, there is little sun, Edda 40.

5 NJÓTA

III. recipr. to enjoy one another; Þorveig seiddi til þess at þau skyldi eigi njótask mega, Korm. 54; þó höfum vit bæði breytni til þess at vit mættim njótask, Nj. 13; ok þótti fýsiligt at þau nytisk, that they should marry, O. T. 32.

Runeskrift

ᚾᛁᚢᛏᛅ

Mulig runeskrift i yngre futhark

Brukte forkortelser

Vanlige forkortelser

A. S.
Anglo-Saxon.
adv
adverb.
ch
chapter.
Dan
Danish.
Dan.
Danish.
f.
feminine.
gen.
genitive.
Germ
German.
Germ.
German.
id
idem, referring to the passage quoted or to the translation
imperat.
imperative.
impers
impersonal.
impers.
impersonal.
l.
Linnæus.
lit
literally.
m.
masculine.
metaph.
metaphor, metaphorical.
n.
neuter.
O. H. G.
Old High German.
p.
page.
pers.
person, personal.
pl.
plural.
pr.
proper.
pres.
present.
pret.
preterite.
recipr.
reciprocally.
S.
South, Southern.
subj.
subjunctive.
Ulf.
Ulfilas.
v.
vide, verb.
viz
videlicet.
ζ
uncertain or wrong reading.

Verker & Forfattere

Am.
Auðunnar-máldagi. (J. I.)
Edda
Edda. (C. I.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Fs.
Forn-sögur. (D. II.)
Gísl.
Gísla Saga. (D. II.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
Hm.
Hává-mál. (A. I.)
Hom.
Homiliu-bók. (F. II.)
Korm.
Kormaks Saga. (D. II.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Ó. H.
Ólafs Saga Helga. (E. I.)
O. H. L.
Ólafs Saga Helga Legendaria. (E. I.)
Rm.
Rígsmál. (A. II.)
Sdm.
Sigrdrífu-mál. (A. II.)
Vsp.
Völuspá. (A. I.)

Om

Gammelnorsk Ordbok-prosjektet har som mål å tilby en omfattende og søkbar ordbok basert på det legendariske verket til Cleasby-Vigfusson.

Inkluderer forkortelser, verker og forfattere, og autentiske runeinnskrifter.

Støtte

Hurtiglenker

Opphavsrett © 2025 Gammelnorsk Ordbok
"Fornjóts synir eru á landi komnir"