Réttr

Norrøn Ordbok - réttr

Betydning av det norrøne ordet "réttr"

Som definert av Cleasby & Vigfusson norrøn-engelsk ordbok:

Det norrøne ordet réttr kan bety:réttr

réttr
adj., réttari, réttastr; [Ulf. raihts = εὐδύς, i. e. straight, mostly in the proper sense, but ga-raihts = δίκαιος; A. S. riht; Engl. right; O. H. G. reht; Germ. recht: Dan.-Swed. ret, contr.; Lat. rectus; Gr. ὀ-ρέγω; to the same root belong Icel. rak-, rakna, rekja, in all of which the fundamental notion is to stretch, extend]:—straight; skapti réttara, Gsp., FaS. i. 470 (in a verse); rétt rœði, straight oars, FmS. vi. 309 (in a verse); réttar brautir, Rm. 14: réttr vindr, Edda (Ht.): upright, erect, Óttarr stóð réttr ok brá sér ekki við, FmS. vii. 257: á réttum krossi, 656 C. 37; svá mikil at maðr mátti standa réttr í henni. FaS. iii. 223; réttr sem laukr, SkS. 131; réttr líkams vöxtr, Stj. 20; mannsins líkamr er R. skapaðr ok upp-reistr, 22; upp-R. (cp. Engl. upright), standing upright; upp frá þeim degi mátti hann eigi réttum augum sjá Davíð, Stj. 466; þá öfundaði hann Óláf, ok mátti eigi réttum augum til hans líta, FmS. iv. 48.
réttr
2. neut. rétt, straight; þeir stefndu rétt á þá, FmS. ix. 301; fara rétt at e-u. to proceed in due form, Grág. i. 80; telja rétt, 12; ok er rétt, rétt er honum at …, the law is, it is lawful to …, Grág., passim.
réttr
II. metaph. right, just; verðr honum rétt sú kvöð, Grág. 1. 36; þann er réttari er at bera kvið fram, 58; jamréttir at tengdum, id.; þeir eru réttir at reifa mál manna, 76; réttir í kviðum, at heyrum, ii. 93, 146 (see heyrum); réttr Noregs konungr, FmS. i. 223; betri ok réttari, 129: of a person, vera friðsamr ok réttr, just, viii. 230.
réttr
2. neut., rétt skal at draga við vaðmál kvarða, Grág. i. 497; má vera at konungr unni oss hér af rétts, Eg. 520; hafa réttara at mæla, Fb. ii. 345; næst réttu, SkS. 58; sem ek veit réttast ok sannast ok helzt at lögum, Grág. i. 76; virða svá sem þeim þótti réttast, 195; mun þat réttara, more due, meet, FmS. vi. 299; at réttu, rightly, i. 223, x. 371, HkR. i. 5, Grág. i. 403; með réttu, id, 83.
réttr
III. rétt, adverbially, just, exactly; sitja rétt þar undir niðri, Th. 76; rétt undir niðri, Stj. 393, Skíða R. 82; þar rétt í hofinu, Stj.; rétt hjá, 600, Skíða R. 81; rétt við, Stj. 395; þat rétt, exactly that, MaR.; nú rétt, just now, Lv. 34, Stj. 534; hér rétt, 442; rétt sem, 491, Skíða R. 133, FmS. iv. 211; rétt á þessari nótt, xi. 424; rétt ok slétt, downright, Stj. 276.

Mulig runeinnskrift i yngre futhark:ᚱᛁᛏᛏᚱ
Yngre futhark-runer ble brukt fra 8. til 12. århundre i Skandinavia og deres oversjøiske bosetninger

Lignende oppføringer:

Forkortelser brukt:

adj.
adjective.
A. S.
Anglo-Saxon.
contr.
contracted.
cp.
compare.
Dan.
Danish.
Engl.
English.
f.
feminine.
Germ.
German.
gl.
glossary.
Gr.
Greek.
Icel.
Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.
i. e.
id est.
l.
line.
Lat.
Latin.
m.
masculine.
n.
neuter.
O. H. G.
Old High German.
S.
Saga.
Swed.
Swedish.
Ulf.
Ulfilas.
v.
vide.
neut.
neuter.
id.
idem, referring to the passage quoted or to the translation
metaph.
metaphorical, metaphorically.
R.
Rimur.

Siterte verk og forfattere:

Edda
Edda. (C. I.)
Fas.
Fornaldar Sögur. (C. II.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Gsp.
Getspeki Heiðreks. (A. II.)
Ht.
Hátta-tal. (C. I.)
Rm.
Rígsmál. (A. II.)
Sks.
Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
Stj.
Stjórn. (F. I.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Hkr.
Heimskringla. (E. I.)
Lv.
Ljósvetninga Saga. (D. II.)
Mar.
Maríu Saga. (F. III.)
Th.
Theophilus. (F. III.)
➞ Se alle verk sitert i ordboken

Back