Heilsa
Fornnordisk Ordbok - heilsa
Betydelsen av det fornnordiska ordet "heilsa"
Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:
Fornnordiskt ord heilsa kan betyda:heilsa
- heilsa
- 1. u, f. [Dan. helsen; Swed. helsa], health, Fms. vii. 241, x. 215, Sks. 620. Al. 24, Hom. 10, Bs. i. 337; sterk, góð h., strong, good health; veyk, lin, tæp h., poor, weak health, passim.
- heilsa
- COMPDS: heilsubót, heilsubragð, heilsudrykkr, heilsufar, heilsugjafari, heilsugjöf, heilsugóðr, heilsugæði, heilsulauss, heilsuleysi, heilsulinr, heilsulítill, heilsuorð, heilsuráð, heilsusamligr, heilsusamr, heilsusterkr, heilsutapan, heilsutæpr, heilsuveiki, heilsuveykr.
- heilsa
- 2. að, [Dan. hilse], to say hail to one, greet one, with dat.; it was an ancient custom for the host to welcome (heilsa) the stranger, as may be seen from the following references:—Osvífr (the guest) kvaddi út Höskuld ok Rút (the master of the house), þeir gengu út báðir ok heilsuðu Osvífi, Nj. 21; hann (the master) gengr út ok heilsar Gísla (dat. the stranger), Gísl. 83; kona ein gékk til hurðar ok heilsar þeim ok spyrr þá at nafni, Fbr. 44 new Ed.; Þorsteinn gékk þegar til búðar Þorkels, en hann (Thorkel) heilsar honum vel ok spyrr hvat hann árnar, Lv. 33; Ólafr gengr inn á gólfit … en enginn heilsar honum ok þögðu allir, Háv. 39; in case the host was a great personage (a king, earl, or the like), the stranger used in token of honour or homage to walk up to him and greet him, ‘sit hail!’ ok er hann kom inn, heilsaði hann konungi, konungr tók kveðju hans, Eg. 63; jarlinn (the guest) gékk fyrir hann (the host in his high-seat) ok heilsaði honum, Ó. H. 66; Haukr heilsaði konungi, Fb. i. 47: h. á en, id.; Ásgrímr (the guest) gékk at honum ok heilsaði á hann, Nj. 182, Fms. i. 16; ok er hann kemr á fund Knúts konungs, gékk hann fyrir hann ok heilsar upp á konunginn, konungr tók ekki kveðju hans, xi. 264. In mod. usage a coming guest is said ‘heilsa,’ a parting guest ‘kveðja,’ q. v.
Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᚼᛁᛁᛚᛋᛅ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar
Förkortningar som används:
- Dan.
- Danish.
- f.
- feminine.
- l.
- line.
- m.
- masculine.
- n.
- neuter.
- Swed.
- Swedish.
- dat.
- dative.
- mod.
- modern.
- q. v.
- quod vide.
- v.
- vide.
Verk & författare citerade:
- Al.
- Alexanders Saga. (G. I.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Hom.
- Homiliu-bók. (F. II.)
- Sks.
- Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Fbr.
- Fóstbræðra Saga. (D. II.)
- Gísl.
- Gísla Saga. (D. II.)
- Háv.
- Hávarðar Saga. (D. II.)
- Lv.
- Ljósvetninga Saga. (D. II.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Ó. H.
- Ólafs Saga Helga. (E. I.)